Χρόνια Πολλά!

"Τα κάλαντα" - Νικηφόρος Λύτρας

Ο Νικηφόρος Λύτρας γεννήθηκε το 1832 στο χωριό Πύργος της Τήνου. Μεγαλώνοντας κοντά στον πατέρα του που ήταν λαϊκός μαρμαρογλύπτης ήρθε από μικρός σε επαφή με την τέχνη, και γρήγορα εκδηλώθηκε το ταλέντο του στην ζωγραφική. Το 1850 γράφτηκε στην Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου στην Αθήνα όπου και φοίτησε για έξι χρόνια. Μεγαλύτερη επιρροή άσκησε επάνω του ο γερμανός καθηγητής Λούντβιχ Τιρς, ενώ από νωρίς κέρδισε διάφορες διακρίσεις σε ετήσιους διαγωνισμούς και στις εκθέσεις της σχολής. Με την αποφοίτησή του το 1860 αναχωρεί για Μόναχο με μία κρατική υποτροφία στις αποσκευές του για την Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών, το κέντρο της ευρωπαϊκής καλλιτεχνικής ζωής εκείνη την εποχή. Εκεί ολοκληρώνεται σαν ζωγράφος σε ένα ιδανικό περιβάλλον με καθηγητή τον περίφημο Καρλ Τέοντορ φον Πιλότυ. Το 1865 επιστρέφει στην Αθήνα και διορίζεται καθηγητής στην έδρα της Ανώτατης Ζωγραφικής της Σχολής Καλών τεχνών του Πολυτεχνείου, όπου θα διδάξει για 38 ολόκληρα χρόνια έως και την χρονιά του θανάτου του το 1904.
Ο Νικηφόρος Λύτρας είναι αναμφισβήτητα ένας από του διαμορφωτές του καλλιτεχνικού γίγνεσθαι στον Ελληνικό χώρο κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, και φυσικά με έντονες επιρροές και στην περαιτέρω εξέλιξη της νεοελληνικής ζωγραφικής. Περισσότεροι από μία γενιά ζωγράφοι πέρασαν από το εργαστήριό του. Ο Πανταζής, ο Λεμπέσης, ο Αλταμούρας, ο Ιακωβίδης, ο Βώκος, ο Ροϊλός, ο Γερανιώτης, ο Μαθιώπουλος, ο Οθωναίος, ο Βικάτος, ο Αργυρός, και αμέτρητοι άλλοι. Ακόμα και ο Μπουζιάνης πιθανολογείται πως για μία περίοδο μαθήτευσε κοντά στον μεγάλο δάσκαλο της ελληνικής ζωγραφικής. Ήταν ο πρώτος που παρουσίασε έργα εμπνευσμένα από την ζωή και τα έθιμα του τόπου με ιδιαίτερη ειλικρίνεια, ευαισθησία και απλότητα. Εξελίχθηκε από νωρίς σε επίσημος προσωπογράφος της υψηλής κοινωνίας της Αθήνας, φιλοτεχνώντας ολόσωμα μνημειακά πορτρέτα μελών των οικογενειών Σερπιέρη, Καυτατζόγλου, διευθυντών της Εθνικής Τράπεζας και άλλων επιφανών Αθηναίων, έργα που συγκαταλέγονται στα πιο σημαντικά δείγματα της ελληνικής ζωγραφικής του 19ου αιώνα. Εκπροσώπησε της Ελλάδα, μαζί με τους διάσημους συναδέλφους του, στις Παγκόσμιες Εκθέσεις του Παρισιού του 1855, 1867, 1878 και της Βιέννης του 1873, ενώ παρασημοφορήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος το 1903.